Plato Nedir

Plato kelimesi sözlük anlamı ile düz yer olmakta olup ‘’Plato nedir?‘’ sorusu karşılığında ilk verilen cevap coğrafi sözcük terminolojisinde geçmesi amacı ile fiziki bir coğrafya tanımı yapılır. Plato, çevresine göre yüksekte kalan büyük düzlükler olan ve bazı bölümlerinden akarsuların geçtiği coğrafi bir alandır. Ülkemizde plato kelimesinin yaygın olmasının nedeni Türkiye‘de plato adı verilen alanların fazlaca bulunmasıdır hatta fazlaca bulunmasından da çok geneli platodur demek daha uygun olmaktadır. Platolar oluşum olayları ve oluşmuş biçimlerine göre 4 ana grupta toplanırlar. Bu gruplar kısaca şöyledir:

Peneplen platoları: Eski devirlerde oluşmuş kayaçların bir takım doğa olayları neticesinde parçalanması ile oluşmaktadırlar.

Karstik platolar: Kalkerlerin doğa olaylarının zorlaması ile erimesi sonucu oluşmaktadırlar.

Lav platoları: Volkanik patlamalar neticesinde meydana gelmekte olan lavların katkısının da olduğu platolardır.

Hafif yarılmış aşınım platoları: Rüzgar, yağmur gibi şiddetli doğa olaylarının yaptığı dış etkiler ile oluşan platolardır.

Türkiye ‘de en fazla İç Anadolu ‘da bulunan platolar ülkenin birçok farklı yerinde bulunmaktadır. Platolar, bulundukları coğrafi alanın hava koşullarını, ekonomik geçim kaynağını, yerleşim şeklini büyük ölçüde etkilerler.

Plato Hakkında

Büyük jeolojik süreçlerden geçmiş olan ülkemizde farklı büyüklüklerde farklı bölgelerde birçok plato bulunmaktadır. Bölgelere göre plato isimleri şunlardır:

İç Anadolu Bölgesi: Ülkemizde en fazla plato olması özelliğine sahiptir bu yüzden geneli dümdüz olan bir bölgemizdir. Obruk, Cihanbeyli, Bozok, Haymana, Uzunyayla platoları

Ege Bölgesi: Yazıhkaya, Bayat platoları

Akdeniz Bölgesi : Taşeli platosu

Marmara Bölgesi: Çatalca – Kocaeli platosu

Doğu Anadolu Bölgesi: Erzurum, Kars, Ardahan platoları

Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Gaziantep, Şanlıurfa, Mardin Eşiği ve Mazıdağ platoları

Karadeniz Bölgesi: Canik dağlarının bir kısmında bulunan platolar.

Plato Anlamı

Platolar, dünyanın oluştuğu ilk çağlarda hazır olarak bulunmayıp dış etkiler ile kayaların aşınması sonucunda oluşmuş yapılar olma bilgisi dahilinde Plato Nedir? sorusuna coğrafi olarak bir cevap olmaktadır. Boyut olarak platoların bir sınıfa sokulması mümkün değildir. Aynı oluşum içerisinde yer alan bir plato akarsu geçişi ile ikiye veya daha fazla sayıya bölünmüş olur fakat neticede bu tek bir platodur ve aynı biçimde aynı etkiler ile oluşmuştur. Fransızca kökenli olan Plato kelimesi, Plateau sözcüğünden dilimize çevrilerek yerleşmiştir.